Samochód pancerny FAI i FAI M

Nazwa: FAI i FAI M
Typ: samochód pancerny
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1934-37
Wysokość: 2.24 m
Długość: 3.75 m
Szerokość: 1,68 m
Waga: 2 T
Pancerz: od 4 do 6  mm
Silnik: 4-cyl petrol GAZ A
Moc: 42 KM
Moc/Masa: 9.95 KM/t
Prędkość: 40 km/h
Zasięg: 200 km
Uzbrojenie: Główne: DT  karabin maszynowy 7,62 mm (0,3 cala), 1323 pociski

Wyprodukowano: około 400 sztuk

Załoga: 4 osoby (kierowca, dowódca, strzelec)

Jak FAI wyparł D8 i D12

31 maja 1929 roku wyprodukowano kilka samochodów pancernych na licencji forda i podwoziu forda AA. Miał powstać lekki samochód pancerny, okazał się on jednak ciasny, mały i krępy, brakowało mu szybkości i możliwości jazdy w trudnym terenie. To były właśnie prototypy D8 i D12, które zostały wyparte przez FAI i pożniejszego FAI M

Nowy model nazwany na cześć forda Izhorskiy był zdłuższy, solidniejszy przez co można było zamontować obrotową wieżyczke, posiadał dwie dodatkowe osłony dla kierowcy i dowódcy. Posiadały kauczukowe koła, co oznaczało, że mogły dalej się poruszać pomimo postrzału w koło, co było dużym plusem. Niestety, podwozie produkowane seryjnie, dla standardowych samochodów nie zawsze wytrzymało cięząr pancerze i siłe ognia wroga na polu walki, co znacznie obniża jego ocene ogolną.

FAI był typowym samobieżnym lekko opancerzonym stanowiskiem strzeleckim dla karabinu 7,72 mm (0,3 cala) i stanowił łatwy kąsek dla wszystkich na polu walki, przez co wiele pojazdów nie zachowało się do dzisiejszych czasów, ale jednego z nich możemy oglądać w muzeum w ,.
Jest to pojazd przejety w czasie Powstania Warszawskiego przez Powstańców

Samochód pancerny BA-27

Nazwa: BA-27
Typ: samochód pancerny
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1928-31
Wysokość: 2.00 m
Długość: 4,65 m
Szerokość: 2.20 m
Waga: 5.14 T
Pancerz: od 4 do 8  mm
Silnik: 4-cyl petrol GAZ MM
Moc:m 50 KM
Moc/Masa: 9.95 KM/t
Prędkość: 40 km/h
Zasięg: 330 km
Uzbrojenie: Główne: 1 x 37 mm (1.46 in) D1T
Dodatkowe 1 x DT 7.62 mm (0.3 in) machine gun

Wyprodukowano: 215 sztuk

Załoga: 4 osoby

Pomimo, że ogolna wiedza na temat pojazdów pancernych przybyłą do rosji w 1918 roku, to środki i dostępna technologia były niewystarczające do produkcji masowej. Pomimo to armia czerwona posiadała jednak na utrzymaniu w tym czasie około 300 samochodów pancernych różnych typów, od morza nieudanych prototypów zaczynając. Aż prosiło się by zebrać to wszystko do kupy i stworzyć jeden solidny projekt. Na początku planowano użyć podwozie z niemieckiego dimlinera, jednak ostatecznie zdecydowano się na produkt krajowy. Pierwsza partia BA-27 w liczbie 54 sztuk zeszła z taśmy 1928 roku, pierwsze testy były bardzo zadowalające, ale zdecydowano się na niewielkie poprawki, by wyprodukować dalszą część produkcji. Nowo wyprodukowane modele trafiły do jednostek zwiadowczych, wcześniej już wyposażonych w tego typu pojazdy. Produkcje zakończono w 1931 roku na podstawie stwierdzenia, że ich pancerz jest zbyt słaby, a siła ognia nie wystarczająca, w dodatku ich zdolności terenowe w porównaniu z pojazdami gąsienicowymi wypadają bardzo słabo.

Ciężkie działo samobieżne SU-152

Nazwa: SU-122
Typ: niszczyciel
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: luty-wrzesień 1943r
Wysokość: 2.45 m
Długość: 6,75 m (8.95m z działem)
Szerokość: 3.25 m
Waga: 45,5 T
Pancerz: 22 - 75 mm
Silnik: 12-cylindrowy silnik wysokoprężny W-2K
Moc:m 600 KM
Moc/Masa: 13,2 KM/t
Prędkość: 43 km/h
Zasięg: 330 km
Uzbrojenie: 1 x haubicoarmata ML-20S kal. 152 mm (20 nab.)
uzbrojenie załogi: (1-2 pm PPSz (1278-1300 nab.), 25 szt. granatów F-1)

Wyprodukowano: 700 sztuk

Załoga: 5 osoby

Historia
15.04.1942 - Tego dnia główny zarząd artylerii armii czerwonej podjął decyzje o rozpoczęciu prac i badań nad nowym rodzajem dział samobieżnych, które będą wspierać piechotę. Miały one być na podwoziu czołgów już produkowanych seryjnie i padło na podwozie ciężkiego czołgu KW, które miało być wyposażone w haubicoarmate kaliber 152 mm.Oprócz tego, że miał niszczyc wrogie bunkry, schrony i umocnienia, to miał również siać postrach wśród niemieckich czołgów ciężkich. Pracami kierowało biuro konstrukcyjne Ż. Kotinowa z Zakładów Kirowskich w Czelabińsku przy współpracy z biurem konstrukcyjnym Artylerii Samobieżnej zakładów Uralmaszzawod w Swierdłowsku. Projekt nowego działa samobieżnego był gotowy na początku stycznia 1943 roku i w dniu 4 stycznia został zatwierdzony i zlecono budowę prototypu, który miano uKW-14. Już 7 lutego 1943 roku zakończono próby działa a w dniu 14 lutego 1943 roku przyjęto je na uzbrojenie. Zmieniono jednocześnie jego oznaczenie na SU-152. Także w lutym rozpoczęto produkcję seryjną tych dział w Zakładach Kirowskich w Czelabińsku, gdzie trwała do września 1943 roku. W tym czasie wyprodukowano około 700 dział samobieżnych SU-152. Produkcję ich przerwano z uwagi na opracowanie i wdrożenie do produkcji seryjnej nowego ciężkiego działa samobieżnego ISU-152. Do obecnych czasów z około siedmiuset SU-152 przetrwały zaledwie trzy sztuki, z których dwie znajdują się w Polsce, w Lubuskim Muzeum Wojskowym w Zielonej Górze z/s w Drzonowie gdzie je przeniesiono w 1997 roku z Cmentarza Żołnierzy Radzieckich w Cybince, a jedna w rosyjskim Muzeum czołgów w Kubince.
kończyć do 29 stycznia. Protot
yp wyposażono w specjalnie adaptowaną dla tego działa haubico-armatę wz. 1937/43 (ML-20S) kal. 152 mm. Nosił on oznaczenie

Niszczyciel SU-122

Nazwa: SU-122
Typ: niszczyciel
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1942-44
Wysokość: 2.32 m
Długość: 6.95m
Szerokość: 3.00 m
Waga: 30,9 T
Pancerz: max 75 mm z przodu
Silnik: Klimov diesel V12
Moc:m 493 KM
Moc/Masa: 16,0 KM/t
Prędkość: 55 km/h
Zasięg: 400 km
Uzbrojenie: 122 mm M-30S howitzer

Wyprodukowano: 1150 sztuk

Załoga: 4 osoby (dowódca, kierowca, strzelec, ładowniczy)

Su-122 jest to haubica kalibru 122 mm obsadzona na podwoziu legendarnego czołgu T-34.
Opracowana przez biuro projektowe FF Pietrow jako M-30S haubica, okazała się najlepszym rozwiązaniem dla średnio ciężkiej konstrukcji podwozia. Testowano również haubice kalibru 152 mm, jednak okazały się gorszym rozwiązaniem. Początkowo, jako podwozie dla Su-122 miał slużyć projekt ściągnięty z niemieckiego Sturmgeschütz III.

Pierwszy prototyp U-35 był gotowy 30 listopada 1942 roku. Tego samego dnia przejechał 50 km i oddał 20 strzałów. Już pierwsze próby ujawniły że kąty ostrzału haubicy są za małe, dosyłacz pocisków niedoskonały, przedział załogi zbyt słabo wentylowany, a konieczność obsługi działa przez dowódcę odrywa go od obserwacji terenu. Wady te starano się wyeliminować. Zwiększono kąty ostrzału i zamocowano wentylator usuwający z przedziału załogi gazy prochowe.

Mechanik kierowca miał stanowisko po lewej stronie działa. Przed nim znajdował się luk obserwacyjny wykorzystywany podczas przemarszów. W czasie walki był on zamykany i kierowca używał wyciętej w jego pokrywie szczeliny obserwacyjnej. Za kierowcą siedział celowniczy obsługujący mechanizm celowania w poziomie. Jego dodatkowym zadaniem była obserwacja terenu przed pojazdem. Po prawej stronie armaty zajmował miejsce dowódca. Obsługiwał on mechanizm podniesienia haubicy. Dowódca wyposażony był celownik panoramiczny PTK-5. Obsługiwał także znajdująca się na wyposażeniu czołgu radiostację krótkofalową 9RM. Po bokach zamka haubicy stanowiska zajmowali ładowniczy. Wszyscy członkowie załogi byli połączeni ze sobą przy pomocy telefonu czołgowego TPU-3 bisF. Załoga zajmowała miejsca w pojeździe przez pojedynczy właz w stropie pojazdu. Do samoobrony służyły jej dwa pistolety maszynowe PPSz i 20 granatów obronnych F-1.

Kadłub SU-122 był zespawany ze stalowych blach o grubości (nachyleniu):
przednia część kadłuba - 45 mm (50°)
boki kadłuba - 45 mm (20°)
tył kadłuba - 40 mm strop i dno - 20 mm

W przedniej płycie znajdowało się duże wycięcie na lufę haubicy. Haubica M-30 byłą za pomocą trzpienia łoża dolnego zamocowana w gnieździe przyspawanym do dna przedziału bojowego. W stosunku do działa holowanego wzmocniono sprężynowe odciążacze. Zastosowanie masowo produkowanej haubicy ułatwiło produkcję, ale długość jej odrzutu równa 1100 mm utrudniała rozplanowanie przedziału bojowego. Zainstalowana w SU-122 wersja haubicy M-30 miała masę około 1200 kg i lufę długości 22,7 kalibru. Kąt ostrzału w poziomie był równy 20°, w pionie od -3° do +25°. Szybkostrzelność działa sięgała 5-6 strz./min. Zapas amunicji wynosił 40 naboi i ładunków miotających. Podstawowym pociskiem był odłamkowo-burzący OF-462 o masie 21,76 kg przeznaczony do zwalczania piechoty i umocnień.

Latem 1943 roku jednostkę ognia uzupełniono kumulacyjnymi pociskami BP-460A o przebijalności 100-120 mm które służyły do zwalczania celów pancernych. Napęd SU-122 stanowił 12-cylindrowy czterosuwowy, wysokoprężny W-2-34 o pojemności 38 800 cm³ i mocy 500 KM przy 1800 obr. Cylindry silnika miały średnicę 150 mm, skok tłoka 180-186 mm. Stopień sprężania 1:15. Silnik chłodzony był cieczą. Moc z silnika na koła napędowe była przenoszona przy pomocy

mechanicznego układu przeniesienia mocy. Składał się on z suchego sprzęgła głównego i mechanicznej skrzyni przekładniowej z czterema biegami do przodu i jednym wstecznym (późniejsze wozy miały pięć biegów do przodu). Mechanizm skrętu składał się z dwóch sprzęgieł bocznych, dwóch jednostopniowych przekładni bocznych i hamulców taśmowych. SU-122 miał zawieszenie niezależne na sprężynach spiralnych. Każde z 10 podwójnych kół jezdnych było połączone za pomocą wahacza ze sprężyną. Koła jezdne były wyposażone w bandaże gumowe. Napęd z silnika był przekazywany na znajdujące się w tylnej części pojazdu koła napędowe. Z przodu pojazdu znajdowały się koła napinające. Wóz posiadał dwie gąsienice. Były to gąsienice jednogrzebieniowe, jednosworzniowe. Gąsienice miały szerokość 500 mm, podziałkę 170 mm. Długość oporowa gąsienicy była równa 3830 mm, a rozstaw pomiędzy środkami gąsienic 2450 mm. Wóz wyposażony był w jednoprzewodową instalację elektryczną 12/24 V. 

Niszczyciel SU-100

Nazwa: SU-100
Typ: niszczyciel
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1944-45
Wysokość: 2.45 m
Długość: 6.10m (z działem 9.45)
Szerokość: 3.00 m
Waga: 20,6 T
Pancerz: max 75 mm z przodu
Silnik: Klimov diesel V12
Moc:m 493 KM
Moc/Masa: 16,0 KM/t
Prędkość: 48 km/h
Zasięg: 370 km
Uzbrojenie: działo100 mm (3,94 cala), D10

Wyprodukowano: 2335 sztuk

Załoga: 4 osoby (dowódca, kierowca, strzelec, ładowniczy)

SU-100 a Su-85
Su-100 wszedł do służby w 1944 roku, tak jak jego poprzednik SU-85, został stworzony na bazie czołgu T-34. Od Su-85 różnił się nowym kulistym jarzmem, w którym zostało osadzone szybkostrzelne, długo lufowe działo.

Historia
W połowie 1944 roku stało się jasne, że pochylone pancerze niemieckich czołgów  wzorowane na T-34, są nie do przebicia dla wysłużonego już na wojnie SU-85, w dodatku nowy T34/85 nie dość, że posiadał takie samo działo, to jeszcze posiadał wierze, dzieki czemu mogł nim obracac 360*. Stało się rzeczą priorytetową zwiekszenie mocy ognia słynnego niszczyciela, i tak powstał SU-100 w całości bazujący na swoim poprzedniku SU-85. Nowe działo spełniało pokładane w nim nadzieje, potrafiąc przebić pancerz grubości 120 mm oraz pochylony pancerz 85 mm niemieckiej pantery. Działo te wykorzystano w  późniejszych T-54 oraz T-55, które były w szeregach armii z wielu
krajów świata. Została zmodernizowana także kopuła dowódcy, a w przedziale załogi było chłodniej, dzieki zamontowaniu drugiego wentylatora.

Przebieg służby
SU-100 gdy tylko pojawił się na polu bitwy od razu zyskał sympatie rosyjskich żołnierzy, zawdzięczał to sobie umiejętnym radzeniem sobie w niszczeniu prawie wszystkich niemieckich czołgów. Solidny opór potrafiły stawiać tylko legendarne tigery. 

Niszczyciel SU-85

Nazwa: SU-85
Typ: niszczyciel
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1943-44
Wysokość: 2.33 m
Długość: 6.10m (z działem 8.15)
Szerokość: 3.00 m
Waga: 29,8 T
Pancerz: 45 mm
Silnik: Klimov diesel V12
Moc:m 493 KM
Moc/Masa: 16,4 KM/t
Prędkość: 55 km/h
Zasięg: 400 km
Uzbrojenie: 
85 mm (3,35 cala) D-5T AT gun

Wyprodukowano: 2050 sztuk

Załoga: 4 osoby (dowódca, kierowca, strzelec, ładowniczy)

SU-85 a T-34
Rodzina niszczycieli SU uważana, za przedstawicieli najgroźniejszej broni przeciwpancernej podczas II wojny światowej. Na początku wojny T-34 i KV-1 były nie do pokonania przez niemieckie czołgi, które nie były w stanie przebić ich pancerza, sytuacja ta trwała aż do pojawienia się wśród niemieckich szeregów ciężkiego czołgu "Tiger" w 1942 roku. Mimo, że pojawiły się wtedy w nieznacznych ilościach, dawały się we znaki radzieckim generałom, sytuacja pogorszyła się miedzy innymi w bitwie pod Kurskiem, gdzie pojawiły sie czołgi nowego typu "Panther". Było jasne, że zdolności bojowe nowych niemieckich produkcji, znacznie przewyższają, uważane w owym czasie za stare, i wysłużone pojazdy bojowe związku radzieckiego. Standardowe działa 76,2 mm masowo montowane w T-34, nie były w stanie przebić pancerza Tigera z bezpiecznej odległości, przez co tracono duże ilości legendarnego T-34.

Przeznaczenie SU-85
Zwany "Samokhodnaya Ustanovka" albo po prostu "SU" był to pojazd ze słuszną jednostką napędową, pozwalającą rozwinąć intratne prędkości wyposażony w szybkostrzelne działo 85 mm od którego nosi swoją nazwe, korzystał z podwozia T-34. Szybkostrzelne działo, dawało przewage, przy niszczeniu szybkich celów. SU-85 został stworzony głównie, by eliminować nowsze modele niemieckich czołgów

Produkcja
Jego produkcja wyniosła ponad dwa tysiące egzemplarazy, aż dalsze zlecenia anulowano w 1944 roku, kiedy to natychmiast zastąpił go SU-100. Został zaprojektowany przez Lew S. Trojanów na bazie Su-100 oraz wykonany w 85% z częsci T-34. Zawieszenie typu "christe" z 500mm prześwitem zostało niezmienione. Napędzał go wysokoproprężny silnik 12 cylindrowy wyciągający 493 KM, dający stosunek 16,4 KM na każdą tone. Produkcja była stosunkowo łatwa, głównie dzieki prostemu kadłubowi bez wierzy.

Działo samobieżne SU-76

Nazwa: SU-76
Typ: działo samobieżne
Kraj pochodzenia: ZSRR
Rok produkcji: 1942-45
Wysokość: 2.17 m
Długość: 4.44m
Szerokość: 2.72 m
Waga: 10 T
Pancerz: Od 35 mm na przodzie do 16 mm po bokach.
Silnik: Gaz 2 x 4-cyl. GAZ 203
Moc: 170 KM (126 Kw)
Moc/Masa: 17 KM/t
Prędkość: 45 km/h
Zasięg: 320 km
Uzbrojenie: 
Główne: 1x 76 mm (3 cale) ZIS-3SH, 120 pociski
Dodatkowe: 1x DT 7,62 mm (0,3 cala) karabin maszynowy, 2000 pociski

Wyprodukowano: 13932 sztuk

Załoga: 3 osoby (dowódca, kierowca, strzelec)


Historia

Sukcesy niemieckich StuGs na froncie rosyjskim skłoniły rosyjskich generałów do podjęcia decyzji o masowej produkcji działa samobieżnego. To nie była jednak pierwsza próba stworzenia takiego pojazdu. Już w 1936 w limitowanej serii Su-5 stworzonego z podzespołów T-26. Natomiast w 1941 roku do produkcji działa samobieżnego użyto lufy ZIS -30 AT gun umieszczonej na ciągniku komsomolec. Chociaż nie były doskonałe  można było tanio wyprodukować ich duża liczbę, a bez przeszkód potrafily przebijać niemieckie pancerze.

Warianty:

• OSU-76 – eksperymentalna konstrukcja oparta na podwoziu czołgu T-70
• SU-76 (oznaczenie fabryczne (SU-12) – pierwszy model produkcyjny z przedłużonym i poszerzonym podwoziem T-70, dwoma silnikami z osobnymi skrzyniami biegów ulokowanymi symetrycznie po bokach kadłuba. Przedział bojowy zamknięty od góry dachem, który jednak trzeba było demontować ze względu na niewystarczającą wentylację, prowadzącą w walce do zatrucia załogi dymem. Ze względu na niesynchroniczną pracę silników powodującą drgania rezonansowe wału napędowego wersja ta trapiona była permanentnymi awariami transmisji - wału i skrzyń przekładniowych. Proste wzmocnienie transmisji, które podjęto jako środek zaradczy, paradoksalnie jeszcze sytuację pogorszyło. Produkowany w latach 1942-43. Wyprodukowano 560 egzemplarzy.
• SU-76M (SU-12M) - wersja SU-12 zmodyfikowana doraźnie w celu likwidacji wspomnianych drgań, co osiągnięto przez amortyzację łóż silników i wprowadzenie sprężystych przegubów na wałach. Osiągnęła ona zadowalający stopień niezawodności.
• SU-76M (SU-15) – trzeci, najbardziej masowo wytwarzany model, eliminujący wady poprzednich wersji - z oboma silnikami zblokowanymi szeregowo po prawej stronie kadłuba i jedną skrzynią biegów. Produkowany od 1943 do listopada 1945.

Służba:

Początkowo SU-76 był przeznaczony do roli niszczyciela czołgów, ale okazał się być także bardzo przydatny jako działo samobieżne, które służyło do wsparcia piechoty. Lekkie opancerzenie sprawiało, że był on bardzo łatwym celem dla czołgów i artylerii przeciwpancernej. Jak na swoje rozmiary posiadał niską wagę, co łącząc się z szerokimi gąsienicami dawało mu duża zwrotność i mobilność. Działa te pozostawały w służbie dla armii czerwonej aż do początku lat 60 XX wieku. 

Su-76 były podstawowym wyposażeniem dział artylerii samobieżnej Ludowego Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej. Armia radziecka i Wojsko Polskie byli jedynymi użytkownikami tego sprzętu.

Działa samobieżne SU-76 stały się jednym z podstawowych dział artylerii samobieżnej Ludowego Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej. Wojsko Polskie było w tym czasie jedynym, obok Armii Radzieckiej, użytkownikiem tego sprzętu podczas wojny.